اهمیت میهمانی

الف) اهمیت میهمانی

1ـ اندوه امام علی (علیه السلام) از نداشتن میهمان

رُؤِیَ أمیرُ المُؤمنینَ حَزِیناً فَقِیلَ له: مِمَّ حُزْنُکَ؟ قال: لِسَبعٍ أتَتْ لم یَضِفْ إلینا ضیفٌ.

روزی امیر المؤمنین (علیه السلام) را اندوهناک دیدند از ایشان سوال کردند: از چه اندوهگین هستید؟ ایشان فرمود: هفت روز بر ما گذشته و میهمانی نزد ما نیامده ‌است.

2ـ علاقه امام علی (علیه السلام) به اطعام میهمان

عَن أمیرِ المؤمنینَ (علیه السلام) أنَّه قال: حُبِّبَ إلی َّمِن دُنیاکُم ثَلاثٌ: إطعامُ الضیفِ، والصَّومُ بِالصَّیفِ، والضَّربُ بِالسَّیفِ.

از امام علی (علیه السلام) روایت شده که فرمود: سه چیز از دنیای شما محبوب من است: اطعام میهمان، روزۀ تابستان، جهاد با شمشیر.

. مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج 1، ص 347.

. مستدرک الوسائل، المیرزا النوری، ج 16، ص 259.

3ـ سفارش به تکریم میهمان در آخرین وصیت امام علی (علیه السلام)

عَن أمیرِ المؤمنینَ (علیه السلام): إنَّ رسولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) عَهِدَ إلیَّ فَقال: یا علی! ... واللهَ اللهَ فی الضیفِ، لا یَنصَرِفَنَّ إلا شاکراً لَکُم.

از امام علی (علیه السلام) روایت شده که فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مرا سفارش کرد و فرمود: یا علی! ... در امر میهمان از خدا بسیار بترسید، نکند شما را ترک کند جز اینکه از شما راضی و خشنود باشد.

4ـ گرامی‌داشت میهمان لازمۀ ایمان

از امام صادق (علیه السلام) آمده است:

مِمّا عَلَّمَ رسولُ اللهِ (صلى الله علیه وآله) فاطمةَ (علیها السلام) أنَّ قالَ لها: یا فاطمةُ! مَن کانَ یُؤمِنُ بِاللهِ والیومِ الآخِرِ فَلْیُکرِمْ ضَیفَه.

از اموری که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به حضرت زهرا (علیها السلام) آموختند آن بود که به وی فرمود: ای فاطمه هر کس به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید میهمانش را گرامی دارد.

ب) جایگاه میهمان

5ـ میهمان، هدیۀ الهی

قال النبیُّ (صلى الله علیه واله): إذا أرادَ اللهُ بِقومٍ خیراً أهدَىٰ إلیهم هدیَّةً، قالوا: وما تلکَ الهَدِیَّةُ؟ قال: الضیفُ یَنْزِلُ بِرزقِهِ، ویَرتَحِلُ بِذُنوبِ أهلِ البیتِ.

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر گاه خداوند خوبی گروهی را بخواهد هدیه‌ای بدانها ارزانی می‌کند. سوال شد آن هدیه چیست؟ فرمود: میهمان؛ روزی‌اش را با خود می‌آورد و گناهان اهل خانه را با خود می‌برد.

6ـ میهمان، راهنمای بهشت

عن النبیِّ (صلى الله علیه واله) قال: الضیفُ دلیلُ الجنةِ.

از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمود: میهمان راهنمای بهشت است.

7ـ اطعام میهمان، برتر از آزادی بنده

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود:

أکْلَةٌ یَأکُلُها أخی المُسلمُ عِندی أحَبُّ إلیَّ مِن عِتْقِ رَقَبَةٍ.

یک بار غذا خوردن برادر مسلمانم نزد من از آزاد کردن بنده‌ای برای من محبوبتر است.

8ـ برتری لطف میهمان به میزبان، بر لطف میزبان به میهمان

راوی می‌گوید نزد امام صادق (علیه السلام) سخن از شیعیان به میان آمد؛ من عرض کردم: من چاشت و شام نمی‌خورم مگر اینکه دو، سه، کمتر یا بیشتر از شیعیان میهمان من هستند، امام صادق (علیه السلام) فرمود:

فَضْلُهُمْ عَلَیْکَ أعْظَمُ مِنْ فَضْلِکَ عَلَیْهِمْ.

لطف آنان در حق تو بیشتر است تا لطف تو در حق آنان.

عرض کردم: قربانت گردم چطور اینگونه است در حالی که من آنان را اطعام می‌کنم و از داراییم برای آنان هزینه می‌کنم و خانواده‌ام را به خدمت آنان وامی‌دارم؟! امام فرمود:

إِنَّهُمْ إِذَا دَخَلُوا عَلَیْکَ دَخَلُوا بِرِزْقٍ ـ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ـ کَثِیرٍ وَ إِذَا خَرَجُوا خَرَجُوا بِالْمَغْفِرَةِ لَکَ.

آنان چون داخل شوند رزق وافری را از سوی خداوند عزوجل با خود می‌آورند و چون بیرون روند باعث بخشایش گناهانت می‌شوند.

9ـ میهمان، زائر خداوند

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید:

مَن زارَ أخاه المُؤمِنَ إلى مَنزلِه لا حاجةً مِنه إلیه کُتِبَ مِن زُوّارِ اللهِ، وکان حقیقاً على اللهِ أنْ یُکرِمَ زائرَه.

هر که برای دیدن برادر مؤمن خود به خانۀ او رود نه به قصد نیازی که به او دارد [بلکه برای خدا]، از زائران خدا محسوب شود و سزاوار است بر خدا که زائر خود را گرامی دارد.

10ـ همراهی روزی میهمان با خودش

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

ما مِنْ ضَیفٍ حَلَّ بِقومٍ إلا ورِزقُه فی حَجْرِه.

هیچ مؤمنی نیست که بر گروهی وارد شود مگر اینکه روزیش را در آغوش خواهد داشت.

ج) آثار و فوائد میهمانی

11ـ میهمان‌داری مایۀ بخشش گناهان  

قال رسولُ الله (صلى الله علیه وآله): إنَّ الضیفَ إذا جاءَ فَنَزَلَ بِالقومِ جاءَ بِرزقِه مَعَه مِن السَّماءِ فإذا أکَلَ غَفَرَ اللهُ لَهم بِنُزولِه علیهم.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: میهمان چون بر گروهی وارد شود روزیش را با خود از آسمان می‌آورد و چون چیزی از غذای آنان خورد خداوند آنان را به سبب ورود آن میهمان بر ایشان می‌بخشاید.

12ـ پاداش و ثواب بسیار اطعام میهمان

سَدیر صِیرفی که شاگرد سه امام معصوم (امام سجاد، امام باقر و امام صادق علیهم السلام) بوده از امام باقر (علیه السلام) نقل می‌کند که به وی فرمود: آیا هر روز یک بنده را آزاد می‌کنی؟ جواب دادم خیر؛ امام فرمود هر ماه چطور؟ عرض کردم خیر؛ امام فرمود هر سال چطور؟ عرض کردم خیر؛ امام فرمود:

سُبْحَانَ اللَّهِ! أ مَا تَأخُذُ بِیَدِ وَاحِدٍ مِنْ شِیعَتِنَا فَتُدْخِلَهُ إِلَى بَیْتِکَ فَتُطْعِمَهُ شِبَعَهُ؟ فَوَ اللَّهِ لَذَلِکَ أفْضَلُ مِنْ عِتْقِ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ.

سبحان الله! آیا دست یکی از شیعیان ما را نمی‌گیری و به منزل خود نمی‌بری تا اطعامش کنی و سیر شود؟ به خدا سوگند این عمل از آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان اسماعیل بافضیلت‌تر است.

13ـ درخشش چهرۀ فرد میهمان‌دوست در قیامت

در روایتی از امیر مؤمنان آمده است:

ما مِنْ مؤمنٍ یُحِبُّ الضیفَ، إلا ویَقُومُ مِن قبرِه ووجْهُه کالْقمرِ لیلَةِ البَدْرِ، فَیَنظُرُ أهلُ الجمعِ فَیَقولونَ: ما هذا إلا نَبیٌّ مُرسَلٌ، فَیقولُ مَلَکٌ: هذا مُؤمنٌ یُحِبُّ الضیفَ ویُکرِمُ الضیفَ، ولا سبیلَ له إلا أنْ یَدخُلَ الجنةَ.

 هر مؤمنی که میهمان‌دوست باشد از قبر خود برمی‌خیزد در حالی که چهره‌اش همچون ماه شب چهارده است آنگاه اهل محشر می‌نگرند و می‌گویند: وی بی‌شک پیامبری مرسل است؛ در این هنگام فرشته‌ای می‌گوید: این فرد مؤمنی است که میهمان‌ را دوست می‌داشته و وی را اکرام می‌کرده است و راهی ندارد مگر اینکه وارد بهشت شود.

14ـ نزول خیر و برکت در خانۀ میزبان

همچنین امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

إنَّ البرکةَ أسرعُ إلى البیتِ الذی یُمتارُ مِنه المعروفُ مِن الشَّفرةِ فی سَنامِ البعیرِ أو مِن السیلِ إلى مُنتهاه.

برکت به خانه‌ای که دیگران از آن احسان و اطعام می‌گردند شتابان‌تر است تا تیغ در کوهان شتر یا سیلاب به سوی دره.

15ـ نجات بخشی میهمان‌داری از آتش جهنم

از پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) روایت شده که فرمود:

ما مِنْ عبدٍ یَأتیْه ضیفٌ فَنَظَرَ فی وجهه، إلا حُرِّمَتْ عینُه على النّارِ.

هر بنده‌ای که میهمانی بدو رسد و وی در چهرۀ میهمان نگاه کند چشمش بر آتش حرام می‌گردد.

16ـ مژدۀ بهشت برای میهمان

در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده است:

مَنْ زَارَ أخَاهُ لِلَّهِ لَا لِغَیْرِهِ الْتِمَاسَ مَوْعِدِ اللَّهِ وَ تَنَجُّزَ مَا عِنْدَ اللَّهِ، وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ یُنَادُونَهُ أَلَا طِبْتَ وَ طَابَتْ لَکَ الْجَنَّةُ.

هر که برای خدا نه غیر او و برای دستیابی به وعدۀ او و دریافت آنچه نزد خداست به دیدار برادر خود رود، خداوند هفتاد هزار فرشته بر او می‌گمارد که آوازش دهند: هان! رستگار شدی، بهشت گوارایت باد.

17ـ ثواب و پاداش والا برای میهمان

امام صادق (علیه السلام) در روایتی صحیح السند می‌فرماید:

مَنْ زَارَ أَخَاهُ فِی اللَّهِ وَ لِلَّهِ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَخْطُرُ بَیْنَ قَبَاطِیَّ مِنْ نُورٍ وَ لَا یَمُرُّ بِشَیْ‏ءٍ إِلَّا أَضَاءَ لَهُ حَتَّى یَقِفَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ: «مَرْحَباً»؛ وَ إِذَا قَالَ مَرْحَباً أَجْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ الْعَطِیَّةَ.

هر که در راه خدا و برای خدا به دیدن برادر خود رود در روز قیامت میان جامه‌هایی از نور می‌خرامد و بر هر چه می‌گذرد آن را روشن می‌کند تا اینکه در پیشگاه خداوند بایستد، آنگاه خداوند عزوجل می‌فرماید: «آفرین» و هنگامی که خداوند عزوجل این را گوید به وی پاداش فراوانی دهد.

18ـ احیای مذهب، ثمرۀ میهمانی‌های شیعیان

خَیثَمه فرزند عبدالرحمن از اصحاب نیکوی امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) است، وی می‌گوید زمانی عازم سفری بودم برای وداع با امام باقر (علیه السلام) نزد ایشان رفتم، ایشان به من فرمود:

یَا خَیْثَمَةُ! أَبْلِغْ مَنْ تَرَى مِنْ مَوَالِینَا السَّلَامَ وَ أَوْصِهِمْ بِتَقْوَى اللَّهِ الْعَظِیمِ وَ أَنْ یَعُودَ غَنِیُّهُمْ عَلَى فَقِیرِهِمْ وَ قَوِیُّهُمْ عَلَى ضَعِیفِهِمْ وَ أَنْ یَشْهَدَ حَیُّهُمْ جِنَازَةَ مَیِّتِهِمْ وَ أَنْ یَتَلَاقَوْا فِی بُیُوتِهِمْ فَإِنَّ لُقِیَّا بَعْضِهِمْ بَعْضاً حَیَاةٌ لِأَمْرِنَا رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا.

ای خَیثمه! هر یک از شیعیان ما را که دیدی سلام برسان و آنان را به ترس از خداوند بزرگ سفارش کن و اینکه بی‌نیازانشان بر تهیدستانشان و توانگرانشان بر ضعیفانشان احسان کنند و زندگانشان بر جنازۀ مردگانشان حاضر شوند و در خانه‌هایشان همدیگر را ملاقات کنند چرا که دیدار آنان با یکدیگر مایۀ حیات امر ماست، خدا رحمت کند بنده‌ای را که امر ما را احیا کند.

د) آداب میهمان

19ـ لزوم پذیرفتن دعوت تا حداکثر امکان

در روایتی از امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم:

إنَّ مِن حَقِّ المُسلمِ على المُسلِمِ أنْ یُجیبَه إذا دَعاه.

پذیرفتن دعوت از حقوق مسلمانان بر یکدیگر است.

20ـ دوری مسیر نباید رهزن پذیرفتن دعوت شود

امام باقر (علیه السلام) می‌فرماید رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

أُوْصِی الشاهِدَ مِن أمَّتی والغائبَ أنْ یُجِیبَ دعوةَ المسلمِ ولو عَلى خَمْسَةِ أمْیالٍ فإنَّ ذلک مِن الدین.

به حاضران و غایبان امت خود سفارش می‌کنم که دعوت مسلمان را بپذیرند حتی اگر پنج میل راه باشد چرا که این کار جزو دین است.

21ـ پرهیز از به همراه بردن کسی که به میهمانی دعوت نیست

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:

إِذَا دُعِیَ أَحَدُکُمْ إِلَى طَعَامٍ فَلَا یَسْتَتْبِعَنَّ وَلَدَهُ فَإِنَّهُ إِنْ فَعَلَ أَکَلَ حَرَاماً وَ دَخَلَ غَاصِباً.

هر گاه کسی به طعامی دعوت شد هرگز فرزند خود را به همراه نبرد چرا که در این صورت فرزندش حرام خورده و غاصب است.

22ـ اعتدال در دفعات میهمانی

از امیر مؤمنان روایت شده که فرمود:

إغْبابُ الزیارةِ أمانٌ مِن المَلالَةِ.

دیدار چند مدت یکبار، مانع ملال خاطر می‌شود.

23ـ تبعیت از میزبان در امور میهمانی

امام صادق (علیه السلام) از پدر بزرگوارشان امام باقر (علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود:

إذا دَخَلَ أحدُکم علىٰ أخیه فی رَحْلِه فَلْیَقْعُدْ حیثُ یَأمُرُ صاحبُ الرَّحْلِ فَإنَّ صاحِبَ الرَّحلِ أعْرَفُ بِعَورَةِ بَیتِه مِن الدّاخِلِ عَلیه.

هر گاه یکی از شما وارد خانۀ برادرش شد باید جایی بنشیند که صاحب خانه می‌گوید چرا که میزبان عیب خانه‌اش را بهتر می‌شناید تا میهمان.

24ـ یاد خدا و اهل البیت (علیهم السلام) در میهمانی‌ها

امام صادق (علیه السلام) در این باره می‌فرماید:

مَا اجْتَمَعَ قَوْمٌ فِی مَجْلِسٍ لَمْ یَذْکُرُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَمْ یَذْکُرُونَا إِلَّا کَانَ ذَلِکَ الْمَجْلِسُ حَسْرَةً عَلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.

هر گاه عده‌ای در محفلی گرد آیند و در آن یاد خدا و ما را نکنند آن محفل در روز برای آنان مایۀ حسرت بود.

25ـ پرهیز از ناچیز شمردن پذیرایی

از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که ‌فرمود:

هُلْکٌ لِامْرِئٍ اِحْتَقَرَ لِأخیه ما حَضَرَه، هُلْکٌ لامْرِئٍ اِحتَقَرَ مِن أخیِه ما قَدَّمَ إلیه.

هلاک باد مردی که آنچه را پیش برادرش می‌گذارد، ناچیز شمارد و هلاک باد مردی که آنچه را برادرش جلو او می‌گذارد، ناچیز شمارد.

26ـ نگه داشتن اندازۀ میهمانی

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

الضِّیَافَةُ أوَّلَ یَوْمٍ وَ الثَّانِیَ وَ الثَّالِثَ وَ مَا بَعْدَ ذَلِکَ فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ تُصُدِّقَ بِهَا عَلَیْهِ.

میهمانی یک یا دو و یا سه روز است و بعد از این، میهمانی صدقه‌ای است که به میهمان داده می‌شود.

27ـ دعا برای صاحب خانه و تشکر از وی

در روایات فریقین آمده است که وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میهمان کسی بود بعد از غذا برای اهل خانه سه دعا می‌کرد:

طَعِمَ عِنْدَکُمُ الصَّائِمُونَ وَ أکَلَ طَعَامَکُمُ الْأَبْرَارُ وَ صَلَّتْ عَلَیْکُمُ الْمَلَائِکَةُ الْأَخْیَارُ.

خداوند روزه‌داران را میهمانتان گرداند و غذایتان را نصیب افراد نیکوکار کند و درود فرشگان برگزیده بر شما باد.

هـ) آداب میزبان

28ـ استقبال از میهمان و خوشامدگویی به وی

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:

مَنْ قالَ لِأخیه مَرْحَباً کَتَبَ اللهُ له مَرحباً إلى یومِ القیامَةِ.

هر که به برادرش خوش‌آمد گوید خداوند تا روز قیامت به او خوش‌آمد گوید.

29ـ یاری میهمان هنگام آمدن و یاری نکردن وی هنگام رفتن

امام باقر (علیه السلام) فرمود:

فَإِذَا نَزَلَ بِکُمُ الضَّیْفُ فَأَعِینُوهُ وَ إِذَا ارْتَحَلَ فَلَا تُعِینُوهُ فَإِنَّهُ مِنَ النَّذَالَةِ.

هرگاه میهمان بر شما وارد شد وی را کمک کنید و هر گاه خواست برود وی را یاری نکنید چرا که این کار نشانۀ خساست است.

30ـ در صورت امکان گشاده دستی در پذیرایی از میهمان

در روایتی صحیح السند از امام صادق (علیه السلام) آمده که به روای فرمود:

اِعْمَلْ طَعَاماً وَ تَنَوَّقْ فِیهِ وَ ادْعُ عَلَیْهِ أصْحَابَکَ.

غذایی درست کن و سعی کن بسیار نیکو شود سپس دوستانت را به آن دعوت کن.

31ـ عرضه غذا بر میهمان

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:

لا تَقُلْ لِأخیکَ إذا دَخَلَ علیکَ «أکَلْتَ الیومَ شیئاً؟»، ولکِنْ قَرِّبْ إلیه ما عندَکَ، فَإنَّ الجوادَ کلَّ الجوادِ مَنْ بَذَلَ ما عِندَه.

هر گاه برادرت بر تو وارد شود از او سوال نکن «امروز چیزی خورده‌ای؟» بلکه آنچه را داری برایش بیاور چرا که بخشندۀ حقیقی کسی است که آنچه در اختیار دارد را عطا می‌کند.

32ـ تعارف کردن به میهمان

حارث بن مغیره می‌گوید بر امام صادق (علیه السلام) وارد شدم؛ امام طَبق غذایی طلبید؛ ظرفی برنج آوردند. من از آن خوردم تا سیر شدم؛ آنگاه امام با دستشان خطی در ظرف برنج کشید [و برنج‌های باقیمانده را دو نیم کرد] سپس فرمود:

أقْسَمْتُ عَلَیْکَ لَمَّا أکَلْتَ دُونَ الْخَطِّ.

تو را قسم می‌دهم که تا این خط را بخوری.

33ـ خود میزبان شخصا به میهمان خدمت کند

در روایتی از امام علی (علیه السلام) نقل شده که فرمود:

ثلاثٌ لا یُسْتَحْیىٰ مِنْهُنَّ: خدمةُ الرجلِ ضیْفَه، وقیامُه عن مَجلِسِه لِأبیه ومُعَلِّمِه، وطلبُ الحَقِّ وإنْ قَلَّ.

از سه چیز نباید خجالت کشید: خدمت به میهمان، به‌پا خاستن به احترام پدر و معلم و طلب حق هر چند اندک باشد.

34ـ پرهیز از ناچیز شمردن پذیرایی

در روایتی جابر بن عبدالله می‌گوید رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

کَفَى بِالْمَرْءِ إِثْماً أَنْ یَسْتَقِلَّ مَا یُقَرِّبُ إِلَى إِخْوَانِهِ وَ کَفَى بِالْقَوْمِ إِثْماً أَنْ یَسْتَقِلُّوا مَا یُقَرِّبُهُ إِلَیْهِمْ أَخُوهُمْ.

فرد میزبان را همین گناه بس که غذایی را که پیش برادران خود می‌گذارد کم شمارد و میهمانان را همین گناه بس که آنچه را برادرشان در برابرشان می‌گذارد کم شمارند.

35ـ میزبان قبل از همه دست به غذا ببرد و بعد از همه دست کشد

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:

کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِذَا أکَلَ مَعَ قَوْمٍ طَعَاماً کَانَ أوَّلَ مَنْ یَضَعُ یَدَهُ وَ آخِرَ مَنْ یَرْفَعُهَا لِیَأکُلَ الْقَوْمُ.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هر گاه با گروهی میهمان، غذا می‌خورد اولین کسی بود که دست به غذا می‌برد و آخرین فردی بود که دست می‌کشید تا میهمانان [سیر] بخورند.

36ـ اجتناب از تکلف

امام صادق (علیه السلام) در مورد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

نَهَى عن التکلُّفِ للضیفِ بِما لا یَقْدِرُ علیه إلا بِمَشَقَّةٍ.

[پیامبر] از تهیۀ آنچه جز با مشقت به دست نمی‌آید، برای میهمان نهی فرموده است.

37ـ تکریم میهمان

در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمود:

مَنْ لَمْ یُکرِمْ ضیفَه، فَلیسَ مِنْ مُحمَّدٍ ولا مِنْ إبراهیمَ.

هر که میهمانش را بزرگ ندارد از [پیروان] محمد و ابراهیم نیست.

38ـ اجتناب از به کار گرفتن میهمان

عبد الله بن ابی یَعفور می‌گوید: نزد امام صادق (علیه السلام) میهمانی را دیدم، روزی میهمان برای انجام خدمتی برخاست، امام وی را از آن کار بازداشت و خود آن امر را شخصا انجام داد و فرمود:

نَهَى رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَنْ أنْ یُسْتَخْدَمَ الضَّیْفُ.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از به کار گرفتن مهمان نهی فرموده است.

39ـ دادن توشۀ راه به میهمان

امام باقر (علیه السلام) فرمود:

فإذا نَزَلَ بِکُمُ الضَّیْفُ ... زَوِّدُوهُ وَ طَیِّبُوا زَادَهُ فَإِنَّهُ مِنَ السَّخَاءِ.

هر گاه بر شما میهمان وارد شد ... به او توشۀ راه بدهید و توشه‌اش را نیکو تدارک ببینید  که این کار از سخاوت است.

40ـ بدرقۀ میهمان

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید:

مِنْ حَقِّ الضیفِ أنْ تَمْشِیَ معَه فَتُخْرِجَه مِنْ حَریمِکَ إلى البابِ.

از اموری که سزاست در مورد میهمان رعایت شود این است که با او تا درب منزل  هم‌قدم شوی.

. دعائم الاسلام، القاضی النعمان المغربی، ج 2، ص 352.

. الکافی، الشیخ الکلینی، ج 6، ص 285.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی، ج 72، ص 461 و کنز العمال، المتقی الهندی، ج 9، ص 242.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی، ج 72، ص 460.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 460.

. الکافی ج : 2 ص : 202.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 74 ص 192.

. الکافی، الشیخ الکلینی، ج 6، ص 284.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 284.

. وسائل الشیعة (آل البیت )، الحر العاملی ج 24 ص 293.

. مستدرک الوسائل، المیرزا النوری ج 16 ص 257.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 4 ص 29.

. مستدرک الوسائل، المیرزا النوری ج 16 ص 258.

. کافی، ج 2، ص 175.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 2 ص 177.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 2 ص 175،176.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 274.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 274.

. هر سه میل یک فرسخ است. بنابراین هر میل، حدود دو کیلومتر است.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 270.

. غررالحکم، 3139. به نقل از میزان الحکمه، ص 2278.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 451.

. وسائل الشیعه، ج 7، ص 153.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 453.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 283.

. وسائل الشیعة (آل البیت )، الحر العاملی ج 24 ص 357؛ کنزالعمال، ج 9، صص 259 و 273. همچنین ر.ک: المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى ج 2 ص 439.

. کافی، ج2، ص 206؛ بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 71 ص 298.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 284.

. وسائل الشیعة (آل البیت )، الحر العاملی ج 24 ص 300.

. مستطرفات السرائر، ابن ادریس الحلی ص 579؛ بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 455.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 449.

. مستدرک الوسائل، المیرزا النوری ج 16 ص 260.

. وسائل الشیعة (آل البیت )، الحر العاملی ج 24 ص 277.

. الکافی ج : 6 ص : 286. همچنین ر.ک: کنز العمال، المتقی الهندی ج 9 ص 271.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 459؛ قرب الاسناد، الحمیری القمی ص 75.

. مستدرک الوسائل، المیرزا النوری ج 16 ص 259.

. الکافی ج : 6 ص : 283.

. الکافی، الشیخ الکلینی ج 6 ص 284.

. بحار الأنوار، العلامة المجلسی ج 72 ص 451.